UHAKIKI DIWANI YA WASAKATONGE


JINA LA KITABU; WASAKATONGE
MWANDISHI; MUHAMMED SEIF KHATIB
MCHAPISHAJI; OXFORD UNIVERSITY PRESS
 MWAKA; 2003
UTANGULIZI
Wasakatonge ni diwani inayozungumzia hali ngumu ya maisha. Matatizo anayoyataja mshairi ni magumu kutibika mfano wa saratani, hata hivyo wananchi wakiungana na kupambana pamoja jamii mpya yenye misingi ya usawa itapatikana. 8/19/2018 Uhakiki wa Diwani ya Wasakatonge| Kidato cha Tatu na Nne
MAUDHUI
Maudhui yamejengwa na vipengele vidogo kama;
DHAMIRA
1. Uongozi mbaya
Jamii nyingi za kiafrika zinakabiliwa na suala la uongozi mbaya. Wapo viongozi ambao hawataki kuachia madaraka kama ilivyooneshwa katika shairi la MADIKTETA,
“Mizinga nayo mitutu,
haitoi risasi,
hutoa maraisi,
walio madikteta.”
Ni ukweli kuwa viongozi madikteta ndio chanzo cha kukosekana kwa maendeleo katika bala la Afrika.
2. Matabaka
Migogoro mingi inaibuka katika jamii kati ya tabaka la wenye nacho na tabaka la wasionacho katika kugombea mahitaji ya kila siku. Katika shairi la TONGE LA UGALI, mshairi anasema,
“wanapigana,
waumizana,
wauwana,
kwa tonge la ugali.”
Tunaoneshwa kuwa tabaka masikini linajaribu kupambana na tabaka tajiri ili liweze kupata tonge la ugali.
3. Umasikini
Mshairi amejadili kwa kina kuhusu tatizo la umasikini, katika shairi la WASAKATONGE, anaonesha jinsi ambavyo masikini wanavyotokwa jasho kwa sababu ya kufanya kazi ngumu zenye mishahara ya kijungujiko.
“jua kali na wasakatonge,
wao ni manamba mashambani,
ni wachapakazi viwandani,
lakini bado ni masikini.”
 Wasakatonge wanafanya kila jitihada ili waweze kujinasua kutoka katika umasikini lakini inashindikana na jasho linaendelea kuwatoka.
4. Mmomonyoko wa maadili
Dhamira hii imejadiliwa katika shairi la JIWE SI MCHI. Mshairi anakemea tabia ya wanawake wanaooana wao wenyewe kana kwamba wanamume wamekwisha. Mshairi anayalaani mambo haya mapya yanaingia taratibu na kutaka kuharibu tamaduni zetu.
Ujumbe
1. Uongozi mbaya ndiyo chanzo cha kukosekana kwa maendeleo katika bara la Afrika. Ujumbe huu unapatikana katika shairi la MADIKTETA.
2. Uhusiano wa unyonyaji umesababisha matabaka na masikini ndiye anayeumia. Haya yamejadiliwa katika shairi la TONGE LA UGALI.
3. Umasikini ni tatizo sugu katika jamii. WASAKATONGE.
4. Viongozi wengi hubadilika kama vinyonga hivyo katika uchaguzi, wapigakura wawe makini. VINYONGA.
Msimamo
Mwandishi ana msimamo wa kimapinduzi anashauri kuwa, ili kuondoa matatizo yanayojitokeza katika jamii, lazima jamii ifuate misingi ya usawa na haki kwa wote.
Falsafa
Mwandishi anaamini kuwa, jamii yenye maendeleo, ni ile inayofuata misingi ya haki na usawa.
Fani
Muundo
Mwandishi ametumia miundo hii:
Tathlitha -Ni muundo ambao ubeti mmoja huwa na mistari mitatu.
Mfano wa mashairi yaliyotumia muundo huu ni “Nilinde”, “Tutabakia wawili”, “Itoe kauli yako”, “usiku wa kiza” na “Sikujua”.

Tarbia-Ni muundo unaotumia mistari mine, nan i muundo unaopendwa kutumiwa na washairi wengi
Mfano wa mashairi yaliyotumia muundo huu ni  “Mahaba”, “Machozi ya dhiki”, “Mcheza hawi kiwete”, “Sivui maji mafu”

Sabilia- Muundo huu hutumia zaidi ya mistari sita na kuendeleaka katika beti
Mfano ni mashairi ya “Waso dhambi”, “Sikuliwa sikuzama”,  “Madikteta”, “Si wewe?”, “Vinyonga”

Mtindo
Mwandishi ametumia mitindo yote miwili: mtindo wa kimapokeo na mtindo wa kisasa.
Baadhi ya mashairi ya kisasa ni: “Sikujua”, “Tutabakia wawili” na “Jiwe si mchi”
Baadhi ya mashairi ya kimapokeo ni: “Mahaba”, “mcheza hawi kiwete” “Sivui maji mafu” na mengine.

Matumizi ya Lugha
Vipengele vya matumizi ya lugha vinajadiliwa.
Tamathali za semi

Tashibiha
“lnanuka kama ng’onda” – “Kansa”

Sitiari
“Usijigeuze Popo” – “Itoe kauli yako” “Uchoyo ni sumu” – “Pendo tamu”

Tashihisi
“Inaumwa Afrika” – “Tiba isotibu” “Radi yenye chereko” – “Afrika” “Pendo lenye tabasamu” – “Pendo tamu”

Mubaalagha
“Pendo tamu kama letu duniani hulikuti” – “Pendo tamu”.

Mbinu nyingine za kisanaa
Takriri
Mfano “nilikesha”- “nilikesha” “Buzi” – “Buzi lisilochunika”
Matumizi ya semi

Misemo
“mcheza hawi kiwete, ngoma yataka matao” – “Mcheza hawi kiwete”

Ujenzi wa taswira
 “Vinyonga” – “viongozi wasaliti” – “vinyonga” “Chui na Simba”- “watu wenye mamlaka” – “miamba” “Bundi” – wakoloni wanyonyaji” – “Bundi” “Vindama”- “nchi zinazoendelea” – “fahali la dunia”. “Fahali la dunia” – “nchi za ulaya”

Maoni

  1. Unknown10 Juni 2019, 09:39

    migogoro

    JibuFuta
  2. Unknown3 Oktoba 2019, 13:22

    Mngekua mnaweka na maswali ya kujipima walimu

    JibuFuta
  3. Unknown25 Machi 2020, 18:34

    Maswal bd mm ni mwanafunz nahitaj ninapomaliza kusoma tukutane nz changamoto changamoto zenyewe ni maswal

    JibuFuta
  4. Unknown21 Aprili 2020, 14:28

    Mumefanya vizuri ila zidisheni kuhakiki

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Machapisho maarufu kutoka blogu hii

UHAKIKI WA MALENGA WAPYA

UHAKIKI WA MASHAIRI YA MALENGA WAPYA MWANDISHI: TAASISI YA KISWAHILI, ZANZIBAR WACHAPISHAJI: OXFORD UNIVERSITY PRESS MWAKA: 2001 JINA LA KITABU Jina la kitabu linasadifu yaliyomo katika kitabu. Kwa upande wa maudhui mambo yanayoelezwa mengi yanaigusa jamii ya sasa. Masuala ya maadili, siasa, uchumi, ukombozi wa kiutamaduni changamoto na suluhisho ya matatizo yanayoikumba jamii yanaendana na wakati wa sasa. Hivyo upya wa malenga wapya ni kweli. Kifani pia Malenga wapya wameweka muundo na mtindo wa kisasa. Malenga wapya ni kitabu kichaozungumzia masuala mbalimbali ya kijami kama vile ukombozi wa mwanamke, umuhimu wa kilimo, umhumimu wa kuondoa matatizo katika jamii, ukombozi wa mwanamke, umuhimu wa kilimo na kadhalika. Ø FANI Fani ni umbo la nje ya kazi za fasihi.Katika ushairi vipengele vya fani vinavyochunguzwa ni:- A.  MUUNDO: Hii ni sura, msuko,umbo au uwiano wa vipengele vyote vinavyojenga ushairi. Kuna vipengele kadhaa vinavyotumika kama sehemu ya muundo navyo ni;...
Endelea kusoma

UANDISHI WA RIPOTI NA KUMBUKUMBU ZA MIKUTANO

1.UANDISHI WA RIPOTI Ripoti ni maelezo kuhusu mtu, kitu au jambo fulani lililotokea. Ni aina ya kumbukumbu ambazo huandikwa kwa ajili ya matumizi ya baadaye. Ripoti inaweza kuwa ya uchunguzi wa utafiti kuhusu jambo fulani, inaweza kuwa ya polisi,daktari au ya tume fulani. Namna ya kuandika ripoti Kabla ya kuandika ripoti lazima kuwe na ushahidi unaohusu suala au jambo linaloandikiwa ripoti hiyo. Kwa hiyo, ni lazima mtunzi afanye uchunguzi kwanza. Pia mtunzi anapaswa kufahamu kiwango cha elimu na uwanja wa mtu anayemwandikia ripoti hiyo. Kwa mfano kama ni polisi,daktari,mwanasheria,mfanyabiashara n.k Lugha atakayoitumia mwandishi au mtunzi izingatie muktadha wa matumizi. Lugha itegemee aina ya ripoti. Hatua za uandishi wa ripoti (a) Kichwa cha ripoti Mtunzi aandike kichwa cha ripoti ambacho kinaonesha; kiini cha ripoti- ripoti inahusu nini,tarehe ya tukio au jambo linaloandikiwa ripoti na mahali palipotokea jambo hilo. (b) Utangulizi wa ripoti Katika hatua hii mtunzi hueleza k...
Endelea kusoma

UHAKIKI WA MASHAIRI YA CHEKECHEKA

Mwandishi ; Theobard Mvungi Wachapishaji ; EP & D.LTD Mwaka : 1995 Maudhui Dhamira 1. Kutetea Haki Mshairi anamshauri kiongozi wa nchi aendelee kuwasha moto dhidi ya watu wote wanaodhulumu haki za wengine. Katika shairi la MWINYI UMEWASHA MOTO ANGALIA USIZIMWE, mshairi anasema, “Tumaini la wanyonge, kwamba ipo serikali, Ile nchi ya mazonge, ya wenye meno makali, Wanyang'anyao matonge, wanyonge hawana hali, Mwinyi ukiwa mkali, ndio raha ya raia.” 2. Demokrasia Mshairi anapinga mfumo wa chama kimoja. Kwake yeye, mfumo huu, unawanyima watu uhuru wa kutoa maoni yao na kukosoa pale mapungufu yanapojitokea. Shairi hili liitwalo TAIFA WAMELIZIKA liliandikwa kipindi ambacho Tanzania ilikuwa katika mfumo wa chama kimoja. Hata hivyo bado lina uhalisia hasa ukizingatia uminywaji wa demokrasia na uhuru wa vyama vya upinzani leo hii. Mshairi anasema, “Mezikwa demokrasi, Chama kimoja ndo' ngao Watu hawana nafasi, kutetea nchi yao Mawazo ya ukakasi, mawaz...
Endelea kusoma